Manut surasa, isine ukara iku dibedakake dadi telu,
yaiku :
- Ukara Andharan utawa Ukara Pawarta
- Ukara Pitakon
- Ukara Prentah, Ukara Agnya
Katrangane kaya ing ngisor iki :
- Ukara Andharan utawa Ukra Pawarta. Yaiku ukara kang isine aweh katrangan, pawarta. Lumrahe dipungkasi kanthi tandha titik (.). Ukara-ukara ing ngisor iki lagokna kang becik!
a.
Kula ing griya
gadhah rayi kalih, jaler sedaya.
b.
Omahe Miko iku
cedhak karo omahe Neni.
c.
Ekstrakurikuler
Bal-balan latihan saben dina selasa sore.
d.
Kanggo
ningkatake prestasi belajar, para siswa diutus melu bimbingan belajar.
e.
Ujian Akhir
Semester bakal dianakake suk dina senin tanggal 15 Januari 2012.
f.
Pancasila iku
dhasaring negara, dadi landhasan ideologis bangsa Indonesia.
- Ukara Pitakon. Yaiku ukara kang mbutuhake wangsulan. Ukara pitakon iku migunakake tembung pitakon, lan ukarane dipungkasi kanthi tandha pitakon (?). Ukara-ukara pitakon ing ngisor iki lagokna!
a.
Sapa jenengmu?
b.
Ing endi Pak Wahyu
nemokake emas berliyan iku?
c.
Benjang menapa
Panjenengan badhe rawuh mriki malih?
d.
Kados pundi
caranipun supados para siswa saged tertib?
e.
Kenging menapa
taksih kathah tiyang sami boten perduli dhateng pendidikan?
f.
Pinten
wragadipun kegiyatan kados ngaten punika?
Ana ukara
pitakon, kang intonasine uga takon, nanging sejatine ora mbutuhake wangsulan.
Ukara Oratoris, yaiku ukara pitakon kang ora mbutuhake pawangsulan, sebab apa
kang ditakokake wis ora perlu diwangsuli maneh, wis cetha karepe.
Tuladhane yaiku :
a.
Ing endi ana
wong urip ora kepengin sugih, uripe ayem tentrem?
b. Sapa sing kandha yen golek elmu iku ora perlu
pangurbanan?
c.
Kapan ana wong
mati dilangkahi kucing, urip?
- Ukara Prentah utawa Agnya. Yaiku ukara kang surasane ngakon, mrentah marang wong liya supaya nindakake kaya isi/surasane ukara mau. Ukara iki nduweni intonasi dhewe, ora padha karo intonasi ukara andharan lan pitakon. Ciri liyane yaiku anane tandha ‘penthung’ utawa panyeru ing pungkasane ukara (!).
Tembung-tembung kang bisa ngasilake Rimbag Agnya iku
ana papat : yaiku menawa tembung lingga oleh panambang –a, -na, -ana, lan –en.
Tuladhane ing ukara kaya ing ngisor iki :
a.
Rek, aja lali
sinaua!
b.
Widari, tulung
pundhutna garisan iku, ndhuk!
c.
Ayo, yen pancen
wani, tandhingana aku!
d.
Lawang nomer
telu kae bukaken!
e.
Tom, balekna
bukuku!
f.
Kabeh tugasmu
iku garapen kang becik!
Ana ukara prentah kang isine menggak utawa menging
supaya ora tumindak kaya ing ukarane. Ukara mau arane ukara pamenging, biasane nggunakake tembung aja, sampun. Ukara
pamenging ora mbutuhake rimbag agnya
–a, -na, -ana lan –en kaya ing dhuwur.
a.
Aja nganti cedhak-cedhak kebo gupak!
b.
Sampun sangga
uwang mawon!
c.
Aja
sembarangan, apa-apa dipikir dhisik !
Kapethik saking : http://davitharijono.blogspot.com/2010/12/paramasastra.html
Tidak ada komentar:
Posting Komentar