Parikan

a. Parikan yaiku unen-unen kang nganggo purwaka lan wos dene swara ing pungkasan larik selang seling runtut.

b. Parikan yaiku unen-unen utawa tetembungan kang kedadeyan saka rong ukara kang dhapukane nganggo purwakanthi swara.

c. parikan yaiku unen-unen kang memper pantun ing basa Indonesia, mawa purwaka lan wos. Asale saka tembung krama inggil pari=pantun.

Parikan iku rerangkening tembung kang wewaton gunggunging wanda, runtuting swara lan nganggo paugeran/pathokan pambuka sarta tundhone isi dadi bakuning karep (maksud).

Paugeran kang ana ing parikan yaiku:

a. kedadeyan saka rong ukara patang ukara (gatra).

b. cacahe wanda ukara kapisan, kudu padha karo ukara kapindho.

c. ukara kapisan minangka purwaka (pambuka), lumrahe ora duwe reges. Dene ukara kapindho (sabanjure) minangka isi utawa wose.

d. ing wekasaning gatra nggunakake purwakanthi guru swara utawa dhong-dhinging swara. Tibaning swara gatra kapisan karo gatra katelu, dene gatra kapindho runtut karo gatra kapat.

Parikan kaperang dadi 4 yaiku:

1. Parikan Padinan yaiku parikan kang digunakake kanggo pacelathon padinan.

Tuladha:

Cipir mbyok-mbyokan, mangga mampir teng pondhokan.

Good morning slamat pagi, klambi kuning manas ati.

2. Parikan Lamba yaiku parikan kang kedadeyan saka (4 wanda+4 wanda) x 2 gatra.

Tuladha:

-Ngasah arit, nganti landhep

Dadi murid, kudu sregep

-iwak bandheng, durung wayu

Priya nggantheng, sugih ngelmu 

3. Parikan Rangkep yaiku parikan kang kedadeyan saka (4 wanda+8 wanda) x 2 gatra.

Tuladha:

-klapa sawit, wite dhuwur wohe alit

Dadi murid, aja dhemen keceh dhuwit

4. Parikan Edi-Peni yaiku parikan kang kedadeyan saka (8 wanda+8 wanda) x 2 gatra.

Tuladha:

Ngisor gendheng saponana

Nata watu jejer sanga

Abot entheng lakonana

Golek ngelmu nganti purna

Kapethik saking : Esensi Bahasa Jawa Kelas XI semester genap